سیاست غلط همتی به بحران ارزی دامن زد!

بانک برتر، حسینی هاشمی با بیان اینکه تفاوت شدید قیمت ارز در بازار داخل و خارج باعث شده ارز به کشور برنگردد، اظهار کرد: صادر کننده ها مجبور هستند که ارز را در سامانه نیما اظهار کنند و همان جا بفروشند. تفاوت قیمت آن در طول زمان از ۲۰۰ تومان تا ۷ الی ۸ هزار تومان بوده است. این مشکل باعث شده که صادر کننده احساس کند که ارز را به قیمت بازار نمی خرند و بیشترین منافع را وارد کننده می برد و رغبتی برای برای برگرداندن ارزها به کشور ندارد. یکی از اشکالاتی که می شود به سیاست های آقای همتی گرفت، همین چند نرخی بودن ارز است. اختلاف قیمت ارز در بازار آزاد و داخل به شدت زیاد شده و الان هم نمی توانند کاری انجان دهند. تمام کسانی که ارز دولتی و نیمایی گرفتند، تمام کالاهای خود را به قیمت ارز آزاد عرضه می کنند. متاسفانه احتکار هم می کنند و نظام کنترل و بازرسی ها به کار گرفته می شود و مشکلات بالاتری را رقم می زنند. این انتقاد به آقای همتی وارد است و کماکان به همین سیاست هم ادامه می دهند. یکی از تبعات این سیاست غلط ، شکل گیری قاچاق است. بزرگ نمایی در واردات و کوچک نمایی در صادرات نیز در پی آن صورت می گیرد. به این صورت که وارد کننده برای گرفتن ارز نیمایی بیشتر به فاکتور ها اضافه قیمت می زند و صادرکننده نیز برای این که ارز کمتری برگرداند، با تبانی گمرک، صادرات را کمتر از حد واقعی اظهار می کنند. به دنبال همین فرایند ارز کمتر در کشور وجود دارد و به وارد کننده هم ارز نیمایی نمی دهند و وارد کننده ها مجبورند برای پرداخت نکردن حقوق و عوارض گمرکی و سود بیشتر، قاچاق به بازار داخل بیاورند . سیاست غلط بانک مرکزی منجر به وادار کردن تجار به قاچاق کالا شد. باید شورای پول و اعتبار روی این معضل اقتصادی تمرکز مضاعفی داشته باشند. کشور ما منابع نفت و پتروشیمی بسیاری داشته و مواد خام صادر میکرده است. منابع وارد کننده ها به این است که قیمت ارز را چند نرخی وپایین نگه دارند تا همیشه بازار سیاه وجود داشته باشد و ارز دولتی را در بازار سیاه بفروشند. سازمان ها و نهادهای بزرگی دست اندر کار این امر مهم هستند و روی سیاست گذارهای شورای پول و اعتبار و مجلس نفوذ دارند و آدم های معمولی نیستند. با تبلیغات دروغین در مورد بحران آزاد کردن ارز و تورم بالای کالاهای اساسی، کالا و دارو را وارد کشور می کنند و سریعا از کشور صادر می کنند. دارو و حتی گوشت و مواد پروتئنی راو … صادر می کنند. چند نرخی بودن ارز به تنهایی دست خود آقای همتی نیست. اما ایشان می توانند که اصرار بر لایحه ای در مجلس داشته باشند تا مجلس ارز را تک نرخی اعلام کند. به هر حال دکتر همتی مجری سیاستی هستند که هم خودشان و هم کارشناسان به غلط بودن آن معتقدند. بدتر از آن کسری بودجه دولت و استقراض از بانک مرکزی است که پول بدون پشتوانه منتشر می کند. در حالیکه مهمترین منابع بودجه که ارز می باشد ، به قیمت ارزان می فروشد. در واقع دولت در جایی کسر بودجه ایجاد می کند که تورم را شامل می شود، در جایی دیگر ارز ارزان می دهد که منجر به قاچاق و تبانی و فساد می شود. اختلاف شدید قیمت ارز یک مشکل ملی است و چون امکان می دهند که طوفان تورمی ایجاد شود، شجاعتی برای تک نرخی کردن آن وجود ندارد. اگر ارز تک نرخی شود دلالان و واسطه گران که متقاضی ارز هستند، از این فرایند خارج می شوند و تقاضا منطقی می شود. بالطبع تعادل به بازار بر میگردد و رانت از بین می رود. ما تنها کشوری هستیم که با درآمد نفتی بسیار زیاد، ذخیره ارزی کمی داریم. به علت سیاست ها و برنامه های اشتباه، ارز از مملکت خارج می شود و نمی تواند برگردد. گره این مشکل با بازخواست و یا استیضاح باز نمی شود ، مجلس باید قانونی تصویب کند در کشور ارز تک نرخی شود . دکتر همتی سیاست های درستی هم داشته و نباید اصلاحات ایشان را هم نادیده بگیریم. کسری بودجه دولت این مشکلات را بوجود آورد و بانک مرکزی برای جبران آن مجبور است مطالبات بانک ها پرداخت نکند و یا قیمت دلار را بالا ببرد و در خزانه ریال بریزد. علت اصلی مشکلات دولت است و مجلس باید آن را با گذراندن قانون کنترل کند. به این شکل که یک نرخ ارزی داشته باشیم و همه باید بر مبنای آن خود را تطبیق دهند. چند نرخی بودن ارز نا برابری و رقابت ناسالم به وجود می آورد و کسانی که نزدیک به قدرت هستند به ارز ارزان دسترسی پیدا می کنند و تجار وخرده پاهایی که به ارز ارزان دستری ندارند، یا حذف می شوند و یا قاچاق وارد می کنند که حقوق و عوارض گمرکی پرداخت نکنند.

طاهره نصیری