حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر سید مهدی رفیعی راد، سطح خارج فقه و اصول و کارشناسی الهیات فقه و مبانی حقوق اسلامی کارشناس ارشد مطالعات استراتژیک و پژوهشگر مطالعات حکمرانی و پژوهشگر و مدرس سند بیانیه گام دوم، استاد دانشگاه و متخصص طراحی ساختارهای ملی حوزه حکمرانی، باسابقه فعالیت‌های ورزشی و فعال رسانه‌ای
بانک برتر،نظر خودتان درباره نقش فرهنگ در پیشگیری و مبارزه با مفاسد اقتصادی را بفرمائید.
در مطالعات مبارزه با فساد به این نتیجه رسیده‌ایم که فساد زمانی اتفاق می‌افتد که دو مؤلفه در کنار هم وجود داشته باشد: اول امکان انجام فساد و دوم صرفه اقتصادی؛ به همین دلیل است که بعضی مواقع، امکان فساد است ولی چون صرفه ندارد، این انجام نمی‌شود.
دولت جدید برای مبارزه با فساد، نیازمند ایجاد گفتمان مبارزه با فساد است، به‌عبارت‌دیگر یکی از الزامات دولت برای نیل به اهداف و تحقق وعده‌های آن لازم است که مبارزه با فساد را در سیاست‌های عمومی خود در همه بخش‌های کشور جاری باشد. لازم به ذکر است مبارزه با فساد، معارضین داخلی و خارجی دارد یعنی خیلی از کسانی که ذینفع هستند در مبارزه با فساد معارض به‌حساب می‌آیند. کارکرد فرهنگی در مبارزه با فساد مربوط به ایجاد عزم ملی و عمومی مردم در مبارزه با فساد است. بدون کار فرهنگی مبارزه با فساد به عموم جامعه سرایت نمی‌کند و بزرگ‌ترین ظرفیت مبارزه با فساد که همراهی مردم است را در پی‌نخواهد داشت.
آیا ارتباطی بین فرهنگ و فساد اقتصادی وجود دارد؟
موضوع سبک زندگی که سال‌هاست موردتوجه رهبر معظم انقلاب قرارگرفته و بر آن تأکید می‌کنند و قبل‌تر از آن سال‌ها قبل که نسبت به تهاجم فرهنگی تذکر دادند را می‌توان در همین زمینه ارزیابی کرد. وقتی در یک جامعه اشرافیت مذموم نباشد بلکه به یک ارزش تبدیل شود، چون دخل‌وخرج مردم باهم نمی‌سازد خودبه‌خود یک نیاز کاذب به وجود می‌آید و نیاز کاذب مولد و انگیزه افراد برای فساد را شکل می‌دهد به عبارتی در حوزه فرهنگی وقتی ظرفیت‌های ویژه الگوی زندگی اسلامی مانند ساده زیستی و قناعت نادیده گرفته شود و از طرف مسئولین فرهنگی و دستگاه‌های تبلیغاتی موردتوجه نباشد و در تلویزیون رسمی کشور و حوزه‌های فرهنگی حوزه‌های سینمایی در اشرافیت‌های مراسم‌های هنری جلوه گری اتفاق بیفتد خودبه‌خود جامعه به این سمت حرکت می‌کند؛ طبیعی است وقتی دخل‌وخرج باهم نخواند مردم به سمت تأمین هزینه‌ها لازم است که اقدام کنند. به عبارتی انگیزه فساد فرهنگی است و اگر بناست باانگیزه فساد مبارزه شود باید مبارزه فرهنگی اتفاق بیفتد.
اینکه دولت به‌عنوان یک سیاست اساسی در انتخاب مدیران خود به ساده زیستی و پاک دستی آن‌ها دقت کند. یکی از اقدامات اساسی ساختاری سلامت و پاک دستی مدیران است،. اخیراً مطلع شدیم در خیلی از شهرهای کشور خصوصاً در شهر جدید پردیس باکسانی که تخلفات انتخاباتی از جنس خرید رأی که فساد سیاسی به‌حساب می‌آید برخورد کرده‌اند و آن‌ها را از ورود به شورای شهر منع کرده‌اند. این اتفاق مبارکی بوده، بسیار بنده خوشحال شدم، قبلاً راجع به انتخابات مجلس این را عرض کردم که لازم است اینجا به آن اشاره‌کنم چون یک مسئله فرهنگی است و اینکه مردم مسئله خریدوفروش رأی را به‌عنوان یک فعل حرام بدانند و کسی که بارأی حرام به مجلس می‌رود را یک شخص غاصب به شمار بیاورند، این مقدمه‌ای بر سلامت سیاسی و مقدمه‌ای بر اصلاح ساختار به‌حساب خواهد آمد.
شما به‌عنوان یک فعال فرهنگی چه پیشنهادهایی برای کاهش فساد مالی از نگاه فرهنگ‌سازی دارید؟
الگوهای شناختی در جامعه در حوزه فرهنگی به شمار می‌آیند و اینکه ما مصادیق فساد را بدانیم و آن‌ها را توسط دستگاه فرهنگی در جامعه منتشر کنیم. نسبت به آدم‌های فاسد و رفتارهای فساد ساز، در جامعه یک انزجار قلبی عمومی به وجود آوریم، این خود یکی از مقدمات اساسی است؛ البته بخش‌های دیگری در حوزه مبارزه با فساد موضوعیت دارد که خارج از این موضوع است اما در حوزه فرهنگی باید به‌صورت همه‌جانبه ورود کنیم. نباید در سریال‌های خانگی یک منطقه فراغی به وجود بیاید که در آن فساد اشرافی‌گری تخلفات عادی‌سازی شود و در جامعه ترویج شود.
فرهنگ متعالی سرداران شهیدی مانند شهید باکری که بخشنامه کرده بودند فرماندهان بعد از بقیه غذا بخورند، کمتر از دیگران، از امکانات و تجهیزات و بهره‌مند شوند و از این اخلاقیات متعالی که حماسه‌های بزرگی برای تاریخ ملت ایران هست، ترویج داده شود و بین مسئولین و بین مردم دو من بسیار مفید خواهد بود.
مطلوب کشور در نیل به حکمرانی اسلامی است حکمرانی اسلامی اساساً نیل به رسیدن به یک کشور اسلامی با رفتارهای اسلامی است یعنی رسیدن به فرهنگ متعالی اسلامی در این زمینه رسانه‌ها می‌توانند نقش مهمی را ایفا کنند ابتدا باید از حسابرسان نسبت به موضوع توجیه شوند و در یک خط حمایتی ویژه از طرف قوه قضاییه نسبت به این موضوع هم در حوزه ایجابی و هم سلبی ورود پیدا کنند. دولت جوان حزب‌اللهی برای تحقق وعده‌های خود، نیازمند فرهنگ جوان پذیری و سلامت رفتار دولتمردان است، مأموریت مهم مطابق با وعده‌هایی است که رئیس‌جمهور منتخب به مردم شریف ایران دادند و امیدواریم با مساعدت و همکاری همه دلسوزان اصحاب رسانه و مشارکت عمومی مردم در مسیر سالم‌سازی کشور حرکت کنیم در صورت زیبنده این کشور اسلامی با این عظمت و این تاریخ‌هایی حماسه‌ای نیست که در ادارات آن‌کسی ذکری از فساد بکند البته در دولت فعلی موارد فساد بسیار زیاد بوده ذکر آن‌ها امروز کام مردم را از شیرینی این موفقیت تلخ می‌کند.
