گفتگوی دکتر قربانعلی تنگ شیر مدرس دانشگاه در رابطه با «رسانه‌های اجتماعی، شایعات و اخبار جعلی»
به گزارش بانک برتر؛ رسانه‌های اجتماعی، شایعات و اخبار جعلی
با توجه به چالش‌ها و گشایش های بسیاری که در عرصه اطلاع‌رسانی و چرخه اطلاعات و رشد فرآیند فناوری ارتباطی و اطلاعاتی به وجود آمده نقش اثرگذاری روابط عمومی ها بسیار تاثیرگذار خواهد بود. روابط عمومی ها در دوران بحران دانش و مهارت نباید شبکه های پیام رسان اجتماعی را رقیب خود قلمداد کنند بلکه باید تلاش کنند شایعات و خبرهای جعلی آن ها را بیا بنند. شبکه‌های اجتماعی نباید به عنوان رقیب رسانه و روابط عمومی قلمداد شوند چون مخاطب امروز گرایش آن به رسانه و روابط عمومی است که بتواند نیازها و خواسته‌های های اطلاعاتی و فرهنگی اش را تامین کند چون دوران انحصار اطلاعات به پایان رسیده است و انتخاب اطلاعات توسط مخاطبان جایگزین آن شده است و این اطلاعات باید متمایز و متفاوت باشند تا توسط مخاطبان سازمان ها انتخاب شوند و نقش مشارکتی روابط عمومی ها در رابطه با مخاطبان باید بیشتر و پررنگ تر باشد زیرا شبکه‌های اجتماعی رقیب هیچکس و هیچ رسانه‌ای نیستند . رسانه های اجتماعی یکی از بزرگترین خروجی ها برای توزیع پیام و محتوای شما به مخاطبین هستند. مسئولیت ما در حوزه ارتباطات خلق و تحویل پیام های به موقع، سنجیده و مهمتر از همه درست است زیرا صحت بر سرعت مقدم تر است . اخبار جعلی و شایعات در همه ادوار تاریخ بشری وجود داشته و الان هم هست. تناقض در مورد اخبار جعلی بدون شک تا مدتی ادامه می یابد اما بحث دیگری که لزوم آن احساس می‌شود تاثیر دلسرد کننده بالقوه اخبار جعلی روی عملکرد روابط عمومی ها است فیک نیوز یا اخبار جعلی مسئله جدی دوران ماست. فیک نیوز از جنس اطلاعات نادرست است و دیگر اینکه شکل ظاهری آن شبیه خبرهای درست واقعی است یا اینکه (چیزی که اصل نیست به شکلی ساخته شده و نشان داده می‌شود که با نسخه اصل آن اشتباه گرفته شود) سرعت و قدرت آن از هر زمان دیگری در گذشته بیشتر است .(دروغ هایی که آگاهانه و عامدانه ساخته شده در قالب خبر منتشر می شوند تا مردم را گمراه کنند) بهترین تعریف اخبار جعلی است.
انواع اخبار جعلی:
- ممکن است با هدف ضربه و آسیب زدن به یک فرد، گروه، سازمان ،کشور تولید و عرضه می‌شود .
- یک فرد یا مجموعه خبری را منتشر می کند که نادرست اما خود فرد بوده منتشر کننده از نادرستی آنچه نشر یا باز نشر کرده خبر ندارد .
- هم در مورد اطلاعات به کار می‌رود که درست و معتبر هستند اما عمدا ًبا نیت آسیب زدن به یک فرد یا گروه منتشر شده اند.
برای مقابله با اخبار جعلی به نظر می رسد افزایش سواد رسانه‌ای و پرورش تفکر نقادانه می‌تواند روشی مطمئن تر باشد و کمک می کند برخوردی آگاهانه تر با محتوای رسانه ها داشته باشند؛ از جمله قدیمی‌ترین واژه های این حوزه (شایعه) که در نگاه اول بسیار به مفهوم خبر جعلی نزدیک است .
مهم‌ترین تفاوت شایعه و خبر جعلی مربوط به حضور و بروز شایعه در جامعه شفاهی و ظهور و بروز خبر جعلی در جامعه‌ی است شبکه ای است. و می توان خبر جعلی در بستر جامعه شبکه ای در سه ویژگی (تولید کنندگی) (ماهیت محتوا) و (ویژگی های کاربران) متفاوت از شایعه دانست.
نشانه های خبر جعلی:
نداشتن منبع معتبر، دستکاری شدن عکس یا فیلم ،التماس کردن ،تهدید کردن ،وعده دادن در القای خبر دروغ به مخاطب ،بیان یک زمان سنجی، بهره‌برداری از جمله خبری شبه علمی و مبهم؛ مانند طبق آخرین دستاوردهای پزشکان نشان می‌دهد یا یک منبع خبری، یک استاد دانشگاه، دانشمندان ، باید پرسید کدام دانشمند کدام استاد همه اینها می توانند نشانه اخبار دروغ باشد حتی اینترنت و گوگل منبع موفق موثقی نمی‌شود که چرا که تنها ابزاری برای ارتباط و جستجو هستند نه ابزار خبری. مدیران روابط عمومی باید برای بروز بحرانها همیشه آمادگی‌های لازم را داشته باشند تا بتوانند بحرانها را مدیریت کنند و این به کمک شناخت اخبار جعلی و شایعات و جلوگیری از آنها بروز می دهد.