حرکت شرکت پالایش نفت تهران در مسیر توسعه پایدار در سال جهش تولید

بانک برتر، مهندس «حامد آرمان‌فر» مدیرعامل شرکت پالایش نفت تهران به سوالات در خصوص ساخت واحد جدید RFCC پاسخ داد. 

عنوان اولین سوال در خصوص ساخت واحد جدید RFCC توضیح بفرمائید. آیا ساخت این واحد در دستور کار شرکت پالایش نفت تهران قرار دارد؟

>بر اساس پروتکل سازمان بین المللی دریانوردی (IMO)، از ابتدای سال ۲۰۲۰ فروش نفت کوره با گوگرد بالاتر از ۵/۰ درصد وزنی به کشتی ها، به منظور سوخت مصرفی ممنوع شده است. با توجه به اینکه فرآورده نفت کوره، در حدود ۲۰ درصد وزنی از محصولات تولیدی پالایشگاه تهران را شامل می شود، طرح کاهش نفت کوره تولیدی پالایشگاه تهران و تبدیل آن به فرآورده های با ارزش افزوده بالاتر به عنوان طرح های توسعه ای شرکت پالایش نفت تهران، در دستور کار این شرکت قرار گرفته است. در این راستا، مطالعات امکان سنجی فنی-اقتصادی اولیه ای در خصوص کاهش نفت کوره تولیدی پالایشگاه تهران و تبدیل آن به فرآورده های با ارزش افزوده بالاتر توسط شرکت JGC ژاپن در سال ۱۳۹۶ انجام شد.

با عنایت به گستردگی زیر واحدها از یک سو و همچنین حجم بالای سرمایه گذاری مورد نیاز کل طرح، در حال حاضر صرفاً فاز اول آن، یعنی طرح کاهش گوگرد از ته مانده برج های تقطیر در دستور کار این شرکت قرار گرفته است.

نظر به اینکه تاکنون فقط مطالعات مقدماتی در خصوص طرح مذکور به عمل آمده، میزان تأثیر آلایندگی واحد RFCC بر محیط زیست مشخص نشده است، لذا در خصوص وضعیت فاز دوم طرح، پس از انجام مطالعات تکمیلی و بررسی های همه جانبه، اعلام نظر خواهد شد.

 از زمان شیوع کرونا اولین شرکت پالایشی کشور بودید که تعمیرات اساسی خود را با موفقیت به سرانجام رساند. هدف از انجام این پروژه تعمیراتی چه بوده و آیا انتظارات فنی و عملیاتی برآورده شده است؟

تعمیرات اساسی (آورهال) یکی از مهم‌ترین روش ها جهت حفظ پایداری تولید در سیستم های پالایشی و بازگرداندن واحد به شرایط اولیه راه اندازی می باشد. در تعمیرات اساسی واحد ایزوماکس و هیدروژن شمالی نیز که با هدف  افزایش ضریب اطمینان کارکرد و ایمنی واحد و نفرات انجام گردید، کلیه اهداف فنی (بازرسی تجهیزات و تعمیر و تعویض قطعات معیوب) و ایمنی واحد و نفرات به‌طور کامل  محقق گردید. در این راستا تجهیزات موجود در واحد باز شد و بازرسی های کلی در تمام قسمت های تجهیزات به عمل آمد و تعمیرات مورد نیاز طبق درخواست ادارات  محترم بهره برداری و خدمات فنی و  مهندسی  بر روی تجهیزات انجام  و در نهایت واحد بدون حادثه در سرویس عملیاتی قرار گرفت و با پیش بینی های به عمل آمده آماده برای تولید محصول با ضریب اطمینان بالا تا تعمیرات اساسی بعدی می باشد.

این آورهال از این لحاظ نیز حائز اهمیت بود که برای اولین بار در صنایع پالایش نفت کشور پس از زمان شیوع ویروس کرونا صورت گرفت و با رعایت تدابیر شدید بهداشتی از سوی همه همکاران عزیز به حمد الهی بدون هیچ حادثه ای با موفقیت به پایان رسید

از نکات قابل توجه در این تعمیرات اساسی استفاده از سیستم هوشمند پایش آنومالی با هدف پیشگیری و کاهش حوادث حین انجام تعمیرات اساسی برای اولین بار در شرکت پالایش نفت تهران بود که بسیار مثمر ثمر واقع شد.

بدین ترتیب که مطابق با سناریو های از پیش تعیین شده و ارزیابی ریسک مربوط به فعالیت‌هایی که در تعمیرات اساسی باید انجام می شد، دوربین هایی در نقاط مختلف در سایت نصب گردید تا بتواند ورودی های لازم را برای سیستم هوشمند تأمین نماید.

سیستم¬های هوشمند پایش آنومالی که از تکنولوژی هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) استفاده می¬نمایند، به‌عنوان ابزاری قدرتمند در پایش On-Line یک سایت عملیاتی مطابق با سناریو های از پیش تعریف شده، عمل می کند بطوریکه این سیستم، به‌محض مشاهده هر گرونه مغایرت از اصول انجام کار ایمن (Safe Work Practices) هشدار مربوط را به اتاق کنترل ارسال و نیروهای ایمنی در اسرع وقت اقدامات لازم را انجام می دهند. استفاده از این سیستم در کنار حضور نیروهای ایمنی در سایت، بیش از پیش کنترل و نظارت را بر فعالیت های در حال انجام در تعمیرات اساسی میسر می سازد. همچنین در پایان هر روز کاری، آمار کلیه مغایرت های مشاهده شده جمع آوری و برای ادارات ذیربط ارسال گردید تا ضمن اطلاع از وضعیت روزانه تعمیرات اساسی از حیث آنومالی¬ها و مغایرت های مشاهده شده، تصمیمات مقتضی اخذ و اقدامات لازم جهت کاهش تعداد آن‌ها در روزهای آتی صورت پذیرد.

با توجه به بهره برداری سه فاز «ستاره خلیج فارس»، فشار تولید بنزین از روی پالایشگاه ها تا حدودی برداشته شده است. آیا کاهش تولید بنزین به فرصتی برای تأمین و تولید خوراک مورد نیاز صنایع پتروشیمی و پتروپالایشگاه ها در شرکت پالایش نفت تهران تبدیل شده است؟

پالایشگاه مطابق برنامه تولید سالانه موظف به ارائه فرآورده های اصلی می باشد. لیکن همانند سنوات گذشته نفتای سبک و سنگین مازاد بر اختلاط فرآورده بنزین، جزء محصولات ویژه پالایشگاه جهت فروش به پتروشیمی و صنایع پائین دست می باشد.

 پالایشگاه نفت تهران با توجه به قرارگیری در نزدیکی پایتخت چه برنامه ای برای مدیریت مصرف آب دارد؟ مهم‌ترین برنامه‌های این شرکت پالایشی برای جایگزینی بخشی از آب مصرفی با پساب چیست؟ لطفاً درباره تفاهم نامه ای که اخیراً با آب فا برای تأمین پساب مورد نیاز پالایشگاه هم توضیحاتی ارائه فرمائید؟

طرح جایگزینی پساب تصفیه شده فاضلاب شهری با آب شهری دریافتی، از جمله سناریوهای مورد نظر در برنامه های سند مدیریت استراتژیک شرکت پالایش نفت تهران می باشد. در این راستا پساب تصفیه شده فاضلاب جنوب تهران برابر با استاندارد مصوب سازمان محیط زیست کشور و براساس قرارداد و موافقت نامه خرید تضمینی فی مابین با شرکت آب و فاضلاب تهران به مدت ۳۰ سال از زمان بهره برداری با دبی متوسط ۵۲ هزار متر مکعب در روز به پالایشگاه نفت تهران تحویل می گردد.اجرای این طرح در دو فاز تعریف و پیگیری شده است که در فاز اول انتقال پساب تصفیه شده جنوب تهران با اجرای لوله کشی ۳۲ اینچ به طول تقریبی چهار هزار متر از تصفیه خانه جنوب شهر ری در قالب قرارداد و موافقت نامه خرید تضمینی پساب تصفیه شده شهری تعریف و به بهره برداری رسیده است.همچنین فاز دوم طرح نیز که شامل احداث واحدهای تصفیه پساب در محل پالایشگاه با ظرفیت ۲۱۶۰ مترمکعب بر ساعت، جهت تأمین آب صنعتی و آب کشاورزی موردنیاز پالایشگاه تعریف و در حال اجراست. لازم به ذکر است که بخش آب‌رسانی به جنگل انجام شده است و در حال حاضر در حال بهره برداری می باشد.

– پالایشگاه تهران برای توسعه فضای سبز، تبدیل واحدهای فرآیندی به واحدهای غیر آلاینده و تبدیل به صنعت سبز در کشور چه اقداماتی انجام داده است؟

در بخش فضای سبز اقداماتی نظیر احداث نهالستان با وسعت۲ هزار متر مربع و با ظرفیت ۳۰هزار نهال مثمر و غیر مثمر، احداث سوله ورمی کمپوست با ظرفیت تولید ۵۰ تن کود در سال از پسماند های فضای سبز و رستوران، انجام و نظارت بر پروژه آبیاری پلی اتیلن به طول ۴هزار متر و استفاده از آب تصفیه خانه ری جهت آبیاری فضای سبز،شناسایی آفات و بیماری های جنگل و فضای سبز و همچنین مطالعه و تحقیق بر روی گونه های زینتی و درختان جدید از جمله مواردی است که در حوزه توسعه و نگهداشت فضای سبز در دست اجراست.همچنین در خصوص مدیریت تبدیل واحدهای فرآیندی به واحدهای غیر آلاینده و تبدیل به صنعت سبز احداث واحد ایزومراسیون برای تولیدبنزین، احداث واحد تصفیه نفت گاز برای تولید گازوئیل با استاندارد های روز دنیا، احداث واحد تصفیه نفت سفید برای تولید نفت سفید با استاندارد روز دنیا و برنامه ریزی برای احداث واحد تبدیل کاتالیستی برای بهبود کیفیت بنزین از اهم دستاوردهای شرکت پالایش نفت تهران می باشد.علاوه بر آن جایگزین کردن گاز طبیعی به عنوان سوخت در کوره ها و بویلر ها، استفاده از مشعل های LOW NOX , LOW SOX در کوره ها و بویلر ها، نصب آنالایزر اکسیژن بر روی تمام کوره های پالایشگاه جهت کنترل فرایند احتراق،نصب آنالایزر پایش پارامتر های  آلایندگی  هوا  بر روی  ۱۵ کوره پالایشگاه ( ۶ عدد نصب شده است و ۹ عدد در حال نصب)، نصب سرامیک فایبر بر روی  کوره واحد های تقطیر شمالی و جنوبی به منظور جلوگیری از هدر رفت حرارت و کاهش مصرف سوخت، جدا سازی گاز دی اکسید کربن از واحد های هیدروژن برای تولید یخ خشک، نصب تجهیزات تصفیه گاز خروجی از واحد بازیابی سولفور، احداث واحد گرانوله سازی گوگرد برای جلوگیری از انتشار ذرات گوگرد، احداث واحد تولید ازت(نیتروژن) برای استفاده به عنوان گاز پوششی مخازن، اجرای طرح خود اظهاری در پایش برای اندازه گیری خروجی دود کش ها، خروجی تصفیه خانه، هوا و صوت زیست محیطی توسط آزمایشگاه معتمد محیط زیست و احداث نیروگاه های گازی همراه با نصبHRSG  برای تولید برق و بخار اقداماتی است که پیرامون کاهش آلودگی هوا صورت گرفته است.

علاوه بر موارد یاد شده زیست محیطی، در بخش مدیریت خاک و آبهای زیر زمینی، مدیریت پسماند،مدیریت پساب و آموزش و فرهنگ سازی اقدامات بنیادین و درخور توجهی صورت گرفته که در آینده ای نزدیک درقالب اخبار و اطلاعیه به آگاهی خواهد رسید.

– عملکرد مالی شما در سالیان اخیر در خور توجه بود.سرمایه پالایشگاه نفت تهران در ۶ سال گذشته حدود ۱۲۰۰ برابر افزایش یافته است، مهم‌ترین برنامه های مدیریت جدید این شرکت پالایشی برای استمرار سودآوری را تشریح کنید و آیا برنامه چشم انداز جدیدی برای متنوع سازی سبد محصولات، بهبود شاخص های فنی و عملیاتی، استمرار تولید، کاهش هزینه های تولید، مدیریت مصرف سوخت و انرژی و … در برنامه مدیریت جدید شرکت پالایش نفت تهران قرار دارد؟

چشم انداز و اهداف استراتژیک سازمان بر اساس سند مدیریت استراتژیک تبیین گردیده است. ضمن اینکه بر اساس اهداف استراتژیک، پروژه ها و برنامه های بهبود متناظر با اهداف، چشم انداز و مأموریت سازمان تعریف شده و به صورت ماهیانه پایش می شود. از جمله این پروژه ها، در حوزه بهبود کیفیت محصولات و افزایش تولید محصولات با ارزش افزوده بیشتر می توان به پروژه احداث واحدهای بهبود کمی و کیفی بنزین اشاره کرد. در حوزه مدیریت انرژی و مصرف سوخت و مدیریت هزینه ها نیز پروژه اتصال به برق شهر، پروژه کاهش مصرف سوخت مایع و جایگزینی آن با سوخت های ارزان‌تر و پروژه افزایش راندمان نیروگاه گازی (GTG) و جایگزینی آن با نیروگاه قدیمی (STG) می توان اشاره نمود. در حوزه تنوع سازی محصولات نیز به پروژه تولید هگزان می توان اشاره داشت. در حوزه استمرار تولید نیز علی رغم شرایط پاندمی ویروس کووید-۱۹ شرکت موفق به برنامه ریزی برای اجرای مناسب تعمیرات اساسی برنامه ریزی شده در ۶ ماهه نخست سال شده است. همچنین پروژه جایگزینی آب شهری با آب دریافتی از تصفیه خانه شهر ری نیز در دست اقدام می باشد.